Zwracam się do Państwa z zapytaniem w sprawie brexitu w odniesieniu do polskich przedsiębiorców prowadzących działalność transportową. Proszę o informację czy polscy przewoźnicy będą zobowiązani do posiadania dodatkowych dokumentów lub zezwoleń po dacie wyjścia Wielkiej Brytanii z UE. Dodatkowo proszę o informację czy będą kontrole graniczne i ewentualnie jak będą wyglądały.
TRANSPORT
Należy rozważać 2 warianty:
- uporządkowany brexit
W takim wariancie wyjście UK z UE odbywa się na podstawie wynegocjowanej umowy wyjścia. W takim wypadku w trakcie tzw. okresu przejściowego świadczenie usług transportowych UE-UK odbywałoby się na dotychczasowych zasadach. Zasady wykonywania połączeń transportowych po zakończeniu okresu przejściowego nie są jeszcze ustalone i będą zależeć od kształtu przyszłych relacji UE-UK.
- bezumowny brexit
W tym wariancie wyjście UK z UE następuje bez porozumienia co oznacza, że z dniem wystąpienia UK z UE całe prawo UE przestaje mieć zastosowanie do UK jako państwa członkowskiego UE. W braku innych rozwiązań legislacyjnych podstawą transportu UE-UK byłby system zezwoleń Europejskiej Konferencji Ministrów Transportu.
Aby zapobiec przerwaniu połączeń transportowych w razie bezumownego brexitu Komisja Europejska w dniu 19 grudnia 2018 r. przedstawiła projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnych zasad zapewniających podstawowe połączenie drogowego transportu towarowego w odniesieniu do wyjścia Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej. Propozycja stanowi środek mający na celu zapewnienie podstawowej łączności pomiędzy UK a UE dla podmiotów z Wielkiej Brytanii czasowo przewożących towary do Unii, pod warunkiem że Zjednoczone Królestwo przyzna unijnym przewoźnikom drogowym równoważne prawa i zapewni warunki dla uczciwej konkurencji. Przedstawiony wniosek legislacyjny ma zapewnić czasowy, na okres 9 miesięcy, na zasadzie wzajemności, dostęp do rynku transportowego UE dla przewoźników Zjednoczonego Królestwa zajmujących się transportem drogowym. Dokumentem upoważniających przewoźników drogowych z UE (w tym z Polski) do wykonywania przewozów drogowych na terytorium Zjednoczonego Królestwa ma być licencja wspólnotowa wydana na podstawie rozporządzenia Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1072/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczącego wspólnych zasad dostępu do rynku międzynarodowych przewozów drogowych. W stosunku do przewoźników z UK ma to być stosowna licencja wydana przez władze Zjednoczonego Królestwa.
Do tej pory UK nie przedstawiło informacji czy w razie bezumownego brexitu jednostronnie przynajmniej tymczasowo otworzy swój rynek dla przewoźników z UE zgodnie z propozycją KE.
Zachęcamy do skorzystania z Interaktywnego poradnika o brexicie dla przedsiębiorcy, w którym znajdują się dedykowane transportowi informacje. Link do całego generatora.
KONTROLE GRANICZNE
Należy rozważać 2 warianty:
- uporządkowany brexit
„Miękki” brexit oznaczać będzie – zgodnie z obecnymi założeniami – wystąpienie Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej na podstawie Umowy Wyjścia, która zakładać będzie obowiązywanie okresu przejściowego.
Zgodnie z założeniami okres przejściowy ma zagwarantować pełne uczestnictwo Wielkiej Brytanii w jednolitymi rynku i unii celnej w wyniku czego zastosowanie miałyby nadal rozwiązania w zakresie obrotu wewnętrznego oraz swobodnego przepływu osób.
Wg założeń natomiast po zakończeniu okresu przejściowego zacząć obowiązywać miałaby nowa umowa/ umowy pomiędzy UE-27 a Wielką Brytanią, która miałaby regulować m.in. aspekt wymiany handlowej czy przepływu osób.
- bezumowny brexit
W sytuacji „twardego” brexitu rozumianego jako wystąpienie Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej nieuregulowanego zapisami umowy wyjścia (wyjście bez umowy) Wielka Brytania przestanie być objęta obowiązującą w ramach UE unią celną oraz jednolitym rynkiem obejmującym 4 swobody, w tym przepływu osób, stając się państwem trzecim, ze wszystkimi tego konsekwencjami.
Jedną z nich będzie przywrócenie wszelkich kontroli na granicy pomiędzy UE-27 (Unia Europejska po wystąpieniu Wielkiej Brytanii liczyć będzie 27 członków stąd skrót UE-27) a Wielką Brytanią, w tym celnych czy osobowych. W przypadku towarów przewożone i wywożone przez granicę towary pomiędzy UE-27 a Wielką Brytanią podlegać będą odprawie celnej. Wielka Brytania będzie traktowana jako tzw. państwo trzecie, z koniecznością zachowania wszelkich procedur celnych jak z państwami trzecimi (spoza UE), w tym z koniecznością składania przywozowych deklaracji skróconych w systemie ICS (w Polsce jest to AIS/ICS). Oznacza to, że wobec towarów importowanych z Wielkiej Brytanii do UE-27 lub eksportowanych z UE-27 do Wielkiej Brytanii zastosowane znajdą formalności celne oraz w przypadku importu towarów z Wielkiej Brytanii na terytorium UE-27 – należności celne. Zatem w przypadku importu lub eksportu konieczne będzie zatem zgłoszenie towarów do odpowiedniej procedury celnej w odpowiednim systemie informatycznym (w zakresie importu – jest to AIS/IMPORT, a zakresie wywozu – jest to AES). W zakresie procedury tranzytu – z chwilą wystąpienia z Unii Europejskiej Wielka Brytania stanie się stroną Konwencji o wspólnej procedurze tranzytowej co oznacza, że dla przewozów towarów d/z Wielkiej Brytanii będą stosowane operacje tranzytowe w systemie NCTS (w Polsce jest to NCTS2).
Zachęcamy do odwiedzenia strony Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) poświęconej formalnościom celnym po brexicie.
W przypadku osób aby podróżować do tzw. państw trzecich, należy posiadać ważny paszport oraz inne wymagane dokumenty (wiza, voucher, ubezpieczenie itp.) wymagane przez przepisy państwa trzeciego, którego granicę chcemy przekroczyć. Polityka wizowa podlega pełnej harmonizacji na poziomie unijnym, a kwestię posiadania wizy lub zwolnienia z tego obowiązku dla obywateli państw trzecich (a takim stanie się Zjednoczone Królestwo po wyjściu z UE) udających się do strefy Schengen na maksymalny okres 90 dni (w okresie 180 dni) regulowana jest poprzez rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2018/1806 z dnia 14 listopada 2018 r. Nowa propozycja Komisji, przedłożona w związku z brexitem, zakłada umożliwienie bezwizowego wjazdu wszystkich obywateli brytyjskich z dniem opuszczenia UE przez UK, niezależnie od tego czy umowa wyjścia zostanie podpisana czy nie. W konsekwencji, nie należy się spodziewać szczególnych utrudnień w tym zakresie. Jednocześnie, rząd brytyjski ogłosił, że nie zamierza wprowadzać obowiązku wizowego dla obywateli państw członkowskich UE w przypadku krótkich pobytów turystycznych i służbowych. Wprowadzenie niniejszej zmiany zapewni więc pełną symetrię wzajemnych stosunków wizowych.
Zachęcamy również do zapoznania się z informacjami dotyczącymi brexitu znajdującymi się w portalu GOV.PL – MPiT – Brexit oraz biznes.gov.pl